2025 Türkiye Drone Yasal Düzenlemeleri: Neler Değişti?

Drone teknolojisinin yaygınlaşması ve kullanım alanlarının artmasıyla birlikte, düzenleyici kurumlar da bu gelişmelere ayak uydurmak için mevzuatlarını güncellemektedir. 2025 yılında Türkiye'de drone (İHA - İnsansız Hava Aracı) kullanımına ilişkin bazı önemli düzenlemeler yapıldı. Bu yazıda, en son değişiklikleri ve bu değişikliklerin drone kullanıcılarını nasıl etkileyeceğini inceleyeceğiz.

Drone Kategorileri ve Sınıflandırma Değişiklikleri

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), 2025 yılında drone sınıflandırma sisteminde bazı değişiklikler yaptı. Bu değişiklikler, Avrupa Birliği standartlarına uyum sağlama çabasının bir parçası olarak görülebilir.

Yeni Ağırlık Kategorileri

1. Açık Kategori (Open Category)
2. A1 Sınıfı: 250 gr altı dronlar
3. A2 Sınıfı: 250 gr - 4 kg arası dronlar

4. A3 Sınıfı: 4 kg - 25 kg arası dronlar

5. Özel Kategori (Specific Category)

6. 25 kg üzeri dronlar

7. Özel izin gerektiren operasyonlar için kullanılan dronlar

8. Sertifikalı Kategori (Certified Category)

9. İnsan taşıma potansiyeli olan büyük dronlar
10. Tehlikeli madde taşıyan dronlar
11. Karmaşık hava sahası operasyonları için kullanılan dronlar

Kayıt Zorunluluğu ve Elektronik Kimlik

Genişletilmiş Kayıt Zorunluluğu

2025 itibariyle, 250 gram ve üzeri tüm dronların Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne kaydettirilmesi zorunludur. Önceki düzenlemede bu sınır 500 gram idi.

Elektronik Kimlik Sistemi

Yeni düzenlemeyle birlikte, 250 gram ve üzeri tüm dronlarda elektronik kimlik sistemi bulunması zorunlu hale getirildi. Bu sistem sayesinde:

• Drone'un gerçek zamanlı konum bilgisi izlenebilecek
• Drone pilotunun kimlik bilgileri otoriteler tarafından görülebilecek
• Uçuş yasağı olan bölgelerde otomatik uçuş engellemesi yapılabilecek

Kayıt Yenileme Gerekliliği

• Mevcut tüm kayıtların yeni sisteme geçirilmesi için 31 Aralık 2024 tarihine kadar süre tanındı
• Kayıt yenileme işlemi, İHA Kayıt Sistemi üzerinden yapılabilir
• Yenileme sırasında drone'un teknik özellikleri, seri numarası ve elektronik kimlik bilgilerinin güncellenmesi gerekiyor

Eğitim ve Sertifikasyon Değişiklikleri

Yeni Eğitim Gereklilikleri

2025 düzenlemeleriyle birlikte eğitim gereklilikleri de güncellendi:

1. A1/A3 Sınıfı Pilot Sertifikası
2. 250 gr - 25 kg arası dronlar için gerekli
3. Online teori eğitimi ve sınav

4. Geçerlilik süresi: 5 yıl

5. A2 Sınıfı Pilot Sertifikası

6. 250 gr - 4 kg arası dronların insanların yakınında uçurulması için gerekli
7. A1/A3 sertifikasına ek olarak ek teorik bilgi beyanı
8. Pratik öz-eğitim beyanı

9. Geçerlilik süresi: 5 yıl

10. Özel Kategori İHA Pilotu

11. Daha kapsamlı teorik ve pratik eğitim
12. Belirli operasyon senaryolarına özel yetkinlik eğitimleri
13. Sınav ve uçuş değerlendirmesi
14. Geçerlilik süresi: 3 yıl

Sertifika Yenileme Şartları

• Mevcut İHA0, İHA1 ve İHA2 pilot sertifikaları 2025 sonuna kadar geçerli
• Bu tarihten sonra yeni kategorilere uygun sertifikaların alınması gerekiyor
• Yenileme sırasında tazeleme eğitimi ve bazı durumlarda yeniden sınav şartı bulunuyor

Uçuş İzinleri ve Kısıtlamalar

Coğrafi Bölge Sınırlamaları

SHGM, drone uçuşları için yeni bir "Coğrafi Bölge" sistemi oluşturdu:

• Kırmızı Bölgeler: Uçuş tamamen yasak (askeri alanlar, havalimanları, cezaevleri, vb.)
• Sarı Bölgeler: Sınırlı uçuş (belirli yükseklik sınırlamaları veya özel izin gerekiyor)
• Yeşil Bölgeler: Kategorinize uygun şekilde uçuş serbest

Mobil Uygulama Gerekliliği

• Tüm drone pilotlarının uçuş öncesi "İHA Haritası" mobil uygulamasını kullanması zorunlu hale getirildi
• Uygulama, uçuş yapılacak bölgenin yasal durumunu gerçek zamanlı olarak gösteriyor
• NOTAM (Havacılara Duyuru) bilgilerini de içeriyor

Uçuş İzni Başvuru Süreci

• Özel izin gerektiren bölgeler için online izin başvuru sistemi geliştirildi
• Başvurular en az 7 iş günü öncesinden yapılmalı
• Acil durum izinleri için 24 saat hizmet veren bir birim oluşturuldu

Özel Operasyon Kuralları

Gece Uçuşları

• 2025 düzenlemeleriyle gece uçuşları için kurallar detaylandırıldı
• Gece uçuşu yapacak dronların görünürlük ışıkları olması zorunlu
• A3 sınıfı ve üzeri operasyonlar için ek güvenlik önlemleri gerekiyor
• Tüm gece uçuşları için uçuş planı sunulması zorunlu hale getirildi

Kalabalık Alanlar Üzerinde Uçuş

• Kalabalık alanların üzerinde A1 sınıfı (250 gr altı) dronlar dışında uçuş yapmak için özel risk değerlendirmesi gerekiyor
• 50m ve daha yakın mesafeden kalabalık üzerinde uçuş için ek şartlar mevcut
• Etkinlik ve organizasyon alanlarında uçuş için organizatörden yazılı izin alınması şartı getirildi

Otonom Uçuşlar

• Tamamen otonom uçuşlar için risk değerlendirmesi ve özel izin şartı getirildi
• Uzaktan pilot her zaman müdahale edebilecek konumda olmalı
• Yapay zeka destekli otonom sistemler için ek güvenlik protokolleri tanımlandı

Ticari Kullanım Gereklilikleri

Ticari İHA İşletmeciliği

• Ticari amaçla drone hizmeti veren işletmeler için yeni bir "İHA İşletme Ruhsatı" sistemi getirildi
• İşletmelerin teknik yeterlilik, sigorta ve operasyon el kitabı şartlarını karşılaması gerekiyor
• İşletme bünyesinde en az bir "İHA Operasyon Sorumlusu" bulundurulması zorunlu hale getirildi

Sigorta Zorunluluğu

• Tüm ticari drone operasyonları için üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası zorunluluğu devam ediyor
• 2025 itibariyle sigorta teminat miktarları arttırıldı
• 4 kg üzeri dronlar için özel sigorta paketleri tanımlandı

Veri Güvenliği ve Gizlilik

• Drone ile toplanan verilerin güvenliği ve gizliliğine ilişkin yeni hükümler eklendi
• Hassas bölgelerde veri toplama kısıtlamaları getirildi
• Kişisel verilerin korunması için ek önlemler tanımlandı

Cezai Yaptırımlar

Güncellenmiş Ceza Miktarları

2025'te drone kullanım ihlalleri için cezalar güncellendi:

• Kayıtsız drone kullanımı: 15.000 TL'ye kadar para cezası
• İzinsiz uçuş yapma: 30.000 TL'ye kadar para cezası ve drone'a el konulması
• Elektronik kimlik sistemini devre dışı bırakma: 20.000 TL'ye kadar para cezası
• Yasak bölgede uçuş: 50.000 TL'ye kadar para cezası ve adli soruşturma

Sicil Kayıt Sistemi

• İhlallerin kaydedileceği yeni bir "Drone Pilot Sicil Sistemi" oluşturuldu
• Tekrarlanan ihlaller için cezalar katlanarak artıyor
• Belirli sayıda ihlal durumunda pilot sertifikası askıya alınabiliyor veya iptal edilebiliyor

Pratik Öneriler

Yeni Düzenlemelere Uyum Sağlama

1. Drone'unuzun kayıt durumunu kontrol edin ve gerekiyorsa yeni sisteme kaydolun
2. Pilot sertifikanızın geçerlilik süresini kontrol edin ve yenileme ihtiyacı varsa erken davranın
3. İHA Haritası uygulamasını telefonunuza indirin ve uçuş öncesi mutlaka kontrol edin
4. Elektronik kimlik sistemi gerektiren bir drone'unuz varsa, bu sistemi edinip kurulumunu yapın
5. Sigorta poliçenizi yeni teminat miktarlarına uygun şekilde güncelleyin

Güncel Bilgi Kaynakları

• SHGM resmi web sitesi: www.shgm.gov.tr
• İHA Kayıt Sistemi: iha.shgm.gov.tr
• SHGM Sosyal Medya Kanalları: Düzenli güncellemeler için takip edin
• Drone Toplulukları: Mevzuat değişikliklerini tartışmak için çevrimiçi toplulukları takip edin

Sonuç

2025 yılında getirilen yeni drone düzenlemeleri, güvenliği artırmayı ve Avrupa standartlarına uyum sağlamayı hedefliyor. Bu değişiklikler ilk bakışta karmaşık görünse de, temel amacı drone teknolojisinin güvenli ve sorumlu bir şekilde kullanımını sağlamak.

Bir drone pilotu olarak, bu düzenlemeleri yakından takip etmek ve uyum sağlamak, hem yasal sorunlardan kaçınmanıza hem de güvenli uçuş yapmanıza yardımcı olacaktır. Drone teknolojisinin geleceği, kullanıcıların bu düzenlemelere göstereceği uyum ve saygı ile şekillenecektir.

Güvenli ve yasal uçuşlar dileriz!

Not: Bu yazıdaki bilgiler 2025 Mart ayı itibarıyla günceldir. Mevzuat değişiklikleri olabileceğinden, her zaman SHGM'nin resmi kaynaklarından en güncel bilgileri kontrol etmenizi öneririz.